меню

01

 

№ 9260

        23 жоқтау: Қазақ тарихының 400 жылын алады / Байтұрсынұлы А., Бөкейханов Ә. - Мәскеу: Кеңес одағындағы елдердің кіндік баспасы, 1926. - 156 б. - Араб әрпінде жазылған.

         Кеңес одағындағы елдердің кіндік баспасы бұл «жоқтауларды» бастырғанда мынадай оймен бастырды:

      Дүниеде еш бір тіл өз – өзінен шықпайды. Дүние де еш бір тілді бір шешен кісі ойлап шығарған жоқ та, шығара алмайды да. Тіл деген нәрсе қалың елдің күнделікті қазанында қайнап, пісіп дүниеге келеді. Сонан соң ғана шешендер, «тіл көсемдері» бұл тілді безеп (безендіріп), жолға, жөнге салып, жүйесін айырып өстіреді. Сондықтан әдебиет тіліне негіз етіп ел аузындағы тіл алынбаса ол әдебиет адасып кетбек. Енді ғана өсе бастаған қазақ әдебиетін алғанда мұны естен шығармау керек. Ел аузындағы тіл дегеніміз де нені үлгі өрнек етіп аламыз? Әрине, осындай жоқтауларды, мақалдарды, жұмбақтарды, ертеглерді, өлеңдерді тағы-тағы осындайларды!

     Тіл тақырыпты ілетін секілді көсемдердің айтқан сөздерін, үгіттерін оқыған не естіген кісі жолымыздың тура екендігін басқаса керек.

       Бұл «жоқтаулардың» да ішінен қазіргі заманның жас тілшілері, жазушылары талай материял табар деген үмітіміз бар. Мәнісі көбірек қазақ тарихына тиісті болса тілін үйрену, тексеру, тілінен пайдалану осы заман жастары үшін де керек жұмыс. Қазақтың қазіргі тілі бай, жалпақ, түсінікті, өткір, қысқа суретті болса көп құрал-жарақтан бірінің жөнделгені де.


02

 

Бектұров, Жайық

        Ақиқаты осы едi.: Естелiктер. / Бектұров, Жайық. - Алматы: Ғылым, 1995. – 116 б.Бектұров Ж. Ақиқаты осы еді — Алматы. Ғылым, 1995. — 116 б.

Белгілі жазушы-журналист Жайық Бектұровтың «Ақиқаты осы еді» атты естелігінде Әбілхайыр ханның немересі Баймұханбет Сұлтаннан бастап, Кенесары-Наурызбай дәуірінлегі елін, жерін қызғыштай корғаған батырлар мен ғұламалардын бірлікке, ерлікке толы кезеңдері, сондай-ақ Әлихан, Міржақып, Мағжан, Ахмет, Жүсіпбектей тұлғалардың заманнык қос өкпеден қысқан тар жол, тайғақ кешуіндегі отбасындағы, қоғамдағы, мемлекеттік деңгейдегі өрслі-өнегелі өмірнамалары, естен кетпес сталиндік қуғын-сүргіндегі автордын өзі және замандастары тартқан тағдыр тауқыметі, «Қозы Көрпеш-Баян сұлу», «Батыр Баян», «Киік», басқа да аңыз, ертегі, қиссалардың түп төркіні өзі туып-өскен Сарыарқа өлкесінен өрбуінің қыр-сыры, өзге де тарихи деректер пакты дәлелмен кеиінен суреттеледі.

 
 
 
 
 

03

 

Бөкейхан,Әлихан.
      Шығармаларының 7 томдық толық жинағы. Т.1: Монографиялар. Ғылыми ізденістер. Мақалалар. Әдеби аудармалар. 1889-1903 (Омбы-Қарқаралы-С.-Петербор-Омбы) / Бөкейхан, Әлихан; Құраст.: Ж.С. Аққұлұлы. - Астана: Сарыарқа, 2009.

Қазақтын көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, энциклопедияшыл ғалымы әрі көрнекті публкцисі Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханның тұңғыш толық шығармалар жинағы 1889-1937 жыладар аралығында мерзімді басылымдарда, ғылыми журналдар мен жинақтарда жарық көрген ірі ғылыми монографияларын, ғылыми зерттеулерін, саяси публицистикасын, әдеби сын мақалалары мен аудармаларын және жеке хаттарын қамтиды.

Осы жинаққа кірген барлық материал Сұлтанхан Аккұлұлының авторлық меншігіне жатады.

Первое полное собрание трудов и сочинений выдающегося казахского общественного и государственного деятеля, ученого-энциклопедиста, одного из основоположников казахского краеведения и видного публициста Алихана Нурмухамедулы Букейхана включает научные монофафии и статьи, политическую публицистику, исследования по казахской литературе и ли­тературные переводы, опубликованные и изданные в период с 1889 по 1937 гг., а также письма.

Авторские права на все материалы, вошедшие в настоящий сборник, принадлежат Султанхану Аккулулы.

 


 04

Бөкейхан,Әлихан Нұрмұхамедұлы.

          Шығармаларының 7 томдық толық жинағы - Полное собрание сочинений в 7 томах. Т. 2: Монографиялар, ғылыми ізденістер,мақалалар, әдеби аудармалар. 1904-1906 (Омбы-Қарқаралы-С.-Петербор-Омбы)/ Бөкейхан, Әлихан Нұрмұхамедұлы; Құраст.: Ж.С. Аққұлұлы. - Астана: "Сарыарқа" БҮ, 2009. - 556б.: портр. - Қазақ,орыс тілдерінде.

Қазақтың көрнекті қоғам жене мемлекет қайраткері, энциклопедияшыл ғалымы әрі көрнекті публицисі.  

Әлихан Нұрмұхаметұлы Бөкейханның тұнғыш толық шығармалар жинағы -1889-1937 жылдар аралығында мерзімді басылымдарда, ғылыми журналдар мен жинақтарда жарық көрген ірі ғылыми монофафияларын, ғылыми зерттеулерін, саяат публицисткасын, адеби сын мақалалары мен аудармаларин жане жеке хаттарын камтиды.

Осы жинаққа кірген барлық материал Сұлтанхан Аққулұлының авторлық меншігіне жатады.

Первое полное собрание трудов и сочинений выдающегося казахского общественного и государственного деятеля, ученого-энциклопедиста, одного из основоположников казахского краеведения и видного публициста Алихана Нурмухамедулы Букейхана включает научные монографии и статьи, политическую публицистку, исследования по казахской литературе и ли­тературные переводы, опубликованные и изданные в период с 1889 по 1937 гг., а также письма.

Авторские права на все материалы, вошедшие в настояший сборник, принадлежат   Султанхану Аккулулы.

 


05

 

Бөкейхан, Әлихан

        Шығармаларының 7 томдық толық жинағы. Т.3: Монографиялар. Ғылыми ізденістер. Мақалалар. Әдеби аудармалар. 1907-1913 (Омбы-Қарқаралы-С.-Петербор-Омбы) / Бөкейхан, Әлихан; Құраст.: Ж.С. Аққұлұлы. - Астана: Сарыарқа, 2009. - 556 б.: сурет.

Қазақтың көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, энциклопедияшыл ғалымы әрі көрнекті публицисі Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханның тұңғыш толық шығармалар жинағы - 1889-1937 жылдар аралығында мерзімді басылымдарда, ғылыми журналдар мен жинақтарда жарық көрген ғылыми монофафияларымен ғылыми зерттеулерін, саяси публицистикасын, әдеби сын мақалалары мен аудармаларын және жеке хаттарын қамтиды.

Осы жинаққа енген барлық материалдар Султанхан Аққулулының авторлық меншігіне жатады.

Первое полное собрание трудов и сочинений выдающегося казахского государственного и общественного деятеля, ученого-энциклопедиста, одного из основоположников казахского краеведения и видного публициста Алихана Нурмухамедулы Букейхана включает его научные монофафии и статьи, политическую публицистику, исследования по казахской литературе и литера­турные переводы, опубликованные и изданные в период с 1889 по 1937 гг., а также письма.

Авторские права на все материалы, вошедшие в настоящий сборник, принадлежат  Султанхану Аккулулы.

 


06

 

Бөкейхан, Әлихан

     Шығармаларының 7 томдық толық жинағы. Т. 4: Мақалалар. Талдаулар. Хаттар. Жеделхаттар (телеграмдар) 1897, 1905, 1906-1907 (Омбы-Павлодар-Семей-Самара-С.-Петербор-Омбы) / Бөкейхан, Әлихан; Құраст.: Ж.С. Аққұлұлы. - Астана: Сарыарқа, 2010. - 566 б.: сурет.

Қазақтың көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, энциклопедияшыл ғалымы әрі көрнекті публицисі Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханның тұңғыш толық шығармалар жинағы оның 1889-1937 жылдар аралығында мерзімді басылымдарда, ғылыми журналдар мен жинақтарда жарық керген ірі ғылыми монофафияларын, ғылыми зерттеулерін, саяси публицистикасын, әдеби сын мақалалары мен аудармаларын және жеке хаттарын қамтиды.

Осы жинаққа кірген барлық материал Сұлтанхан Аққұлұлының авторлық меншігіне жатады.

Первое полное собрание трудов и сочинений выдающегося казахского общественного и государственного деятеля, ученого-энциклопедиста, одного из основоположников казахского краеведения и видного публициста Алихана Нурмухамедулы Букейхана включает его научные мо­нографии и статьи, политическую публицистику, исследования по казахской литературе и ли­тературные переводы, опубликованные и изданные в период с 1889 по 1937 гг., а также письма.

Авторские права на все материалы, вошедшие в настоящий сборник, принадлежат  Султанхану Аккулулы.

 


07

 

Бөкейхан, Әлихан

        Шығармаларының 7 томдық толық жинағы. Т. 5: Мақалалар. Әдеби сын. Фольклорлық зерттеулер. Әдеби аудармалар. Хаттар. Жеделхаттар (телеграмдар) 1907, 1913-1915 (Омбы-Павлодар-Самар-С.-Петербор-Орынбор) / Бөкейхан, Әлихан; Құраст.: Ж.С. Аққұлұлы. - Астана: Сарыарқа, 2010. - 560 б.: сурет.

Қазақтың кернекті қоғам және мемлекет қайраткері, энциклопедияшыл ғалымы әрі көрнекті публицисі Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханның тұңғыш толық шығармалар жинағы оның 1889-1937 жылдар аралығында мерзімді басылымдарда, ғылыми журналдар мен жинақтарда жарық көрген ірі ғылыми монографияларын, ғылыми зерттеулерін, саяси публицистикасын, әдеби сын мақалалары мен аудармаларын және жеке хаттарын қамтиды.

Осы жинаққа кірген барлық материал Сұлтанхан Аққұлұлының авторлық меншігіне жатады.

Первое полное собрание трудов и сочинений выдающегося казахского общественного и государственного деятеля, ученого-энциклопедиста, одного из основоположников казахского кра­еведения и видного публициста Алихана Нурмухамедулы Букейхана включает его научные монографии и статьи, политическую публицистику, исследования по казахской литературе и ли­тературные переводы, опубликованные и изданные в период с 1889 по 1937 гг., а также письма.

Авторские права на всематериалы, вошедшие в настоящий сборник, принадлежат Султанхану Аккулулы.

 


08

 

Бөкейхан, Әлихан Нұрмұхамедұлы

        Шығармаларының толық жинағы - Полное собрание сочинений в 9 томах: 9 томдық. Т.6: Мақалалар, жазбалар, баяндамалар, үндеулер, ғылыми зерттеулер, әдеби аудармалар, хаттар, жеделхаттар (телеграммалар). 1915- 1917гг. (Самар-Петроград-Минскі-Орынбор-Томскі-Омбы-Уфе- Алаш)/Бөкейхан, Әлихан Нұрмұхамедұлы; Құраст.: Ж. С. Аққұлұлы. - Астана: Сарыарқа, 2013. - 520б.: портр. - Қазақ, орыс тілдерінде.

Қазақтың көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, энциклопедияшыл ғалымы және көрнекті публицисі Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханның тұңғыш толық шығармалар жинағы оның 1889-1985 жылдар аралығында мерзімді басылымдарда, ғылыми журналдар мен жинақтарда жарық көрген ірі ғылыми монофафияларын, ғылыми зерттеулерін, саяси публицистикасын, әдеби сын мақалалары мен аудармаларын және жеке хаттарын қамтиды.

Осы жинаққа енген барлық материал Султан Хан Аккулұлынын (Жүсіптің) авторлық меншігіне жатады.

Первое полное собрание трудов и сочинений выдающегося казахского общественного и государственного деятеля, ученого-энциклопедиста, одного из основоположников казахского краеведения и видного публициста Алихана Нурмухамедулы Букейхана включает его научные монографии и статьи, политическую публицистику, исследования по казахской литературе и литературные переводы, опубликованные и изданные в период с 1889 по 1985 гг., а также письма.

Авторские права на все материалы, вошедшие в настоящий сборник, принадлежат  Султанхану Аккулулы.

 


09

 

Бөкейхан, Әлихан Нұрмұхамедұлы

           Шығармаларының толық жинағы - Полное собрание сочинений в 9 томах: 9 томдық. Т.7: Мақалалар, жарияланымдар, ғылыми ізденістер, ауыз әдебиетінің үлгілері, әдеби аудармалар, хаттар, жеделхаттар (телеграмдар). 1917-1924 (Алаш-Омбы-Мәскеу-Ленинград-Ақтөбе-Қызылорда) / Бөкейхан, Әлихан Нұрмұхамедұлы; Құраст.: Ж.С.Аққұлұлы. - Астана: Сарыарқа, 2013. - 520б.: портр. - Қазақ, орыс тілдерінде.

Қазақтың көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, энциклопедияшыл ғалымы және көрнекті публицисі Әлихан Нұрмұхамедулы Бөкейханның тұңғыш толық шығармалар жинағы оның 1889-1985 жылдар аралығында мерзімді басылымдарда, ғылыми журналдар мен жинақтарда жарық көрген ірі ғылыми монографияларын, ғылыми зерттеулерін, саяси публицистикасын, әдеби сын мақалалары мен аудармаларын және жеке хаттарын қамтиды.

Осы жинаққа енген барлық материал Султан Хан Аққұлұлының (Жүсіптің) авторлық меншігіне жатады.

Первое полное собрание трудов и сочинений выдающегося казахского общественного и государственного деятеля, ученого-энциклопедиста, одного из основоположников казахского краеведения и видного публициста Алихана Нурмухамедулы Букейхана включает его научные монографии и статьи, политическую публицистику, исследования по казахской литературе и литературные переводы, опубликованные и изданные в период с 1889 по 1985 гг., а также письма.

Авторские права на все материалы, вошедшие в настоящий сборник, принадлежат  Султанхану Аккулулы.

 


10

 

Бөкейхан, Әлихан Нұрмұхамедұлы

          Шығармаларының толық жинағы - Полное собрание сочинений в 9 томах: 9 томдық. Т. 8: Мақалалар, жарияланымдар, ғылыми ізденістер, ауыз әдебиетінің үлгілері, көркем аудармалар, хаттар, жеделхаттар (телеграмдар). 1924 (Мәскеу-Ленинград)/ Бөкейхан,Әлихан Нұрмұхамедұлы; Құраст.: Ж. С. Аққұлұлы. - Астана: Сарыарқа, 2013. - 528б.: сурет, портр. - Қазақ, орыс тілдерінде.

Қазақтың көрнекті коғам және мемлекет қайраткері, энциклопедияшыл ғалымы және көрнекті публицисі Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханның тұңғыш толық шығармалар жинағы оның 1889-1985 жылдар аралығында мерзімді басылымдарда, ғылыми журналдар мен жинақтарда жарық көрген ірі ғылыми монографияларын, ғылыми зерттеулерін, саяси публицистикасын, әдеби сын мақалалары мен аудармаларын және жеке хаттарын қамтиды.

Осы жинаққа енген барлық материал Султан Хан Аққулулының (Жүсіптің) авторлық меншігіне жатады.

Первое полное собрание трудов и сочинений выдающегося казахского общественного и государственного деятеля, ученого-энциклопедиста, одного из основоположников казахского краеведения и видного публициста Алихана Нурмухамедулы Букейхана включает его научные монографии и статьи, политическую публицистику, исследования по казахской литературе и литературные переводы, опубликованные и изданные в период с 1889 по 1985 г., а также письма.

Авторские права на все материалы, вошедшие в настоящий сборник, принадлежат  Султанхану Аккулулы.

 


11

Бөкейхан, Әлихан Нұрмұхамедұлы

         Шығармаларының толық жинағы - Полное собрание сочинений в 9 томах: 9 томдық. Т. 9: Ғылыми зерттеулер, мақалалар, жазбалар, әдеби аудармалар, хаттар. 1925-1927(Ақтөбе-Ленинград-Мәскеу-Қызылорда)/ Бөкейхан, Әлихан Нұрмұхамедұлы; Құраст.: Ж.С. Аққұлұлы. - Астана: Сарыарқа, 2013. - 520б.: сурет, портр. - Қазақ, орыс тілдерінде.

Қазақтың көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, энциклопедияшыл ғалымы және көрнекті публицпсі Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкепханның тұңғыш толық шығармалар жинағы оның 1889-1985 жылдар аралығында мерзімді басылымдарда, ғылыми журналдар мен жинақтарда жарық корген ірі ғылыми монофафияларын, ғылыми зерттеулерін, саяси публицпстикасын, әдеби сын мақалалары мен аудармаларын және жеке хаттарын қамтиды.

Осы жинаққа енген барлық материал Сұлтан Хан Ақкұлұлының (Жүсіптің) авторлық меншігіне жатады.

Первое полное собрание трудов и сочинений выдающегося казахского общественного и государственного деятеля, ученого-энциклопедиста, одного из основоположников казахского краеведения и видного публициста Алихана Нурмухамедулы Букейхана включает его научные монографии и статьи, политическую публицистику, исследования по казахской литературе и литературные переводы, опубликованные и изданные в период с 1889 по 1985 гг., а также письма.

Авторские права на все материалы, вошедшие в настоящий сборник, принадлежат  Султанхану Аккулулы.

                                           


29

 
Букейхан, Алихан

Избранное: научные исследования, труды на казахском и русском языках: Монографии. Статьи. Речи. Доклады. Стихи. Переводы. Письма/ Букейхан, Алихан. - Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 1995. – 478 с.

Қазақтың ұлы қоғам және мемлекет қайраткері, ғұлама ғалымы Әлихан Нұрмұхамедұлы Бекейханның есімі кеңес дәуірінде бір жақты қаралып, соның салдарынан оның өмірі мен ғылыми шығармашылығы мүлдем зерттелінбей шаң басып жатты. Ұсынылып отырған «Ә. Н. Бекейхан. Таңдамалы» атты жинаққа Ө. Бөкейханның 1899-1937 - жылдар аралығында жарияланған ірі монографиялары, ғылыми басылымдары, мақалалары жене жеке хаттары еніп отыр. Жинақтың соңында Ө. Н. Бөкейхан қалдырған мол аманат-мұраның шежіресі берілген.

Имя великого казахского общественного и политического деятеля начала XX века, выдающегося ученого Алихана Нурмухамедулы Букейхана мало знакомо широкому кругу читателей. В предлагаемый сборник «А. Н. Букейхан. Избранное» вошли его монографии, научные публикации, статьи, переводы, опубликованные в 1899 — 1937 гг., а также письма. В конце сборника дан библиографический указатель трудов А. Н. Букейхана.

 

  


12

 

№ 9382

Бөкейханов, Ә. -

       Жамандат - топалаң / Ә. Бөкейханов. - Мәскеу: Кеңес одағындағы елдердің кіндік баспасы, 1926. - 15 б. - Араб әрпінде жазылған.

Жылқы жамандатады, қой топалаң болады. Біздің қазақтың қойы топалаңнан қоралап өліп, қазақ көгенін пісіріп керегеге іледі, бір жазда қоралы қойдан айрылып көрші ағайынға қоңсы қонады. Қонаққа тоқты, үйіме киіз деп сұраншақ атанады. Жамандаттан сауып отырған бие өледі, иесі көнекті керегеге іледі. Жамандаттан мініп жүрген ат өледі, «Қап! Құдай-ай!» деп жамбасты бір соғып, жүгенді белге буынады. Жамандат, топалаңның етін жеп күйдіргі болып, мұны қанды қара сүйел деп азапты шегеді, қағынды деп өліп те қалады.

Осы жамандат-топалаңмен оқушыларды қысқаша таныстырайық. Бұл аурулар неден болады, қандай белгімен білінеді, мұнан сақтануға қандай ылаж (амал) бар. Осыларды біраз жазалық. Біздің қазақ бұл ақылды тыңдармекен, тыңдап оны іске жұмсармекен, баққан малын, өз өмірін қатер, ажалдан сақтармекен?

Топалаң – жамандат көбінесе жазды күні болады. Анда – санда бірлі жарым қысты күні де атып тастан кетеді. Бірақ көп малға қысты күні жамандат – топалаңның шалғысы тимейді.

Жамандат – топалаң құралсыз көзге ілінбейтін кішкене құрттан болады. Бұл құртты білім микроб дейді.

 


13

 

№ 9383

Бөкейханов, Ә.

      Денсаулық сақтықта / Ә. Бөкейханов. - Мәскеу: Кеңес одағындағы елдердің кіндік баспасы, 1926. - 16 б. - Араб әрпінде жазылған.

Өмірде ең қымбат не? Ол денсаулық. Таудай бақ басқа құласада, кісі ауырса, ол түкте (еш) көзге көрінбейді. Ауруға кең аспан тер кіктей, жер аяқты қысқан етіктей болады. Егін салып, мал бағып, қара қазан, сары баланы күшін жалдап күнеліткен адамның жалынғаны денсаулық. Шаруа аурып қалса, жұмыс ретінен шығып қалады, шаруа көтінен кейін кете барады. Ішкен су, дем алған ауа, бірге жүрген адам, жатқан үй, барған базар, қала, ауыл бәрі қардай қаптаған ауру. Мұнан біз сақтана да білмейміз. Ауырсақ шүкір деп молда, ойна деп бақсы, тамыр ұста деп балгерді шақырамыз. Бұл емнен түкті білсе, «басына дастар құласын!». Дәрігер, аурухана жанына тантректеп жүріп келеді...

 

 

 

 


14

 

№ 9399

Бөкейханов, Ә. (Қыр баласы).

       1916-1926 / Бөкейханов, Ә. (Қыр баласы), Щестяков. - Мәскеу: Кеңес одағындағы елдердің кіндік баспасы, 1926. - 21 б. - Араб әрпінде жазылған.

Көз жасы көл болып, жұртта қалған ботадай боздады. Ет, нан, өзгеде тамақ марттағыдай тапшыланды, жұттағыдай жоғалды. Базардан алатын пұлда азая барып дөң асты. Сом да елу тиын болды. Темір жолмен соғысқа әскер тасып, ел де жаяу қалды. Майданда патша әскері жығылады да жатады, жау басынан күш алады да отырады. Патша әскері жаудың алдында борандағы қойдай ықты да бұрын алған Галисия жерінен, перемшіл, Львов қорғандарынан ат тонын ала қашты. Полек жерін де тастап қашты.

Майдандағы шексіз жерде шабылмаған ел, талқандалмаған қора – қопсы қалмады, елі жетім де, жесір де, қайыршы да болды. Жүз мың босқын қорғалауға бұта да таппай, ішуге сусын, жеуге дән таппай, құтырған иттей сандалды. Патша соғысының қарғыс атқан күні туды.

 

 

 


15

 

№ 9412

Бөкейханов, Ә.

        Жердің қысқаша тарихы / Ә. Бөкейханов, П. Тутковский. - Мәскеу: Кеңес одағындағы елдердің кіндік баспасы, 1926. - 104 б. - Араб әрпінде жазылған.

Осы күнгі білімнің айналған қазығы, көретін қырағы – көзі, тоқтамай судай аққан дүниенің өзгеріс құблысы. Жансызда: құры, дария, тау – тас, өзен – көл; Жануарда: адам, аң, мал, құрт – құмырсқа, құс, жылан – шаян, балық, бактерия; Өсімдікте: ағаш, шөп, қына, сал өзгеріс құблыстың шабан, атқан оқтай бетін бұрмайтын, жолынан шыға жайылатын, дүние де түк жоқ.

Кеңес одағындағы елдердің кіндік бабасы осы қасқа жол, хабар асуына жөн сілтемек болып: «тіршілік – өмір жерге қалай келді?» (Креметскийден) «адам тегі» (Анушеннен), «Дарвин оқуының негізі» (Лебетовтен), «Дарвин және оның оқуы» (Темирязиевтен) деген кітаптарды басып шығарды. Тағы осылардай ел ағарту жолын көздеген кітаптар басылмақ. Бұл кітаптардың сүйенгені, ат айналып қазығын табады дегендей, жердің өмір тарихы болады.

Осымен жердің тарихы туралы бір әлібби секілді кітап басуға тура келдін

Сонымен осы кітап жазылды. Мұны жастар, мектеп оқушылар оқып, біліп, кейінгі білім іздегендерге көшбасшы болуға құрал қылып қолға алар деген үміт.

 


16

 

Бөкейханов, Әлихан

        Шығармалар/Бөкейханов, Әлихан; Құраст. М. Қойгелдиев - Алматы: Қазақстан, 1994. - 384б.: суреттi. - (Тарихи тұлғалар).

Кітапхана ХХ ғасырдың алғашқы ширегіндегі қазақ ұлт-азаттық қозғалысының басшысы, Алаш партиясының негізін қалаушы, Алашорда үкіметінің төрағасы Әлихан Бөкейхановтың «Қазақ» газеті және басқа басылымдарда жарық көрген еңбектері, сондайақ ұлы күрескерге кезінде замандастары тарапынан көрсетілген құрметті айғақтайтын материалдар енді.

Жеке кітап түрінде тұңғыш жарияланып отырған бұл материалдар арқылы оқырманның аса құнды мәліметтер ала алатындығы даусыз. 

 

 

 

 

 

 


17

 

Букейханов, А.Н.

        Казахи: историко-этнографические труды. 2-е изд. доп. - Астана: «Алтын кітап», 2007, - 303 с. - (Библиотека казахской этнографии, том 14).

В данный том серии «Библиотека казахской этнографии» вошли историко-этнографические труды выдающегося ученого А. Букейханова.В книге представлены известные труды ученого «Киргизы», «Павлодарский уезд», «Казаки Адаевского уезда» «Овцеводство в Степном крае», а также литературно-критическая статья «О киргизских поминках». В работах А. Букейханова глубоко анализируются социально-экономические условия жизни казахского народа и поэтому представляют большую ценность для специалистов-обществоведов. Издание адресовано историкам, этнологам, и всем

«Қазақ этнографиясы кітапханасының» бұл томы на XX ғ. басындағы ғұлама ғалым Ә.Н. Бөкейхановтың тарихи-этнографиялық еңбектері енді.

Жинақты ғалымның «Киргизы», «Павлодарский уезд», Казаки Адаевского уезда» «Овцеводство в Степном крае» сияқты тарихи-этнографиялык еңбектер және «О киргизских поминках» атты әдеби сын мақаласы құрайды. Ә. Бөкейхановтың ғылыми-зерттеулерінде қазақ халқының әлеуметтік-экономикалық жағдайы терең қарастырылған, сондықтан да маман-қоғамтанушылар үшін кұнды болып табылады.

Басылым тарихыларға, этнологтарға және Қазақстан этнографиясына қызығушылық білдіретін қауымға арналған.

 


18

 

Бөкейхан, Әлихан

        Таңдамалы: Шығармалар жинағы. 2-кiтап / Бөкейхан, Әлихан. - Алматы: Өлке, 2003. - 224б.: портр.

Бұл кітаптағы елді -мекендер, жер-су, адам аттарын, көптеген баламасыз терминдер, жекелеген сөздер мен сөз тіркестері түпнұсқа бойынша өзгеріссіз алынды.

"Алаш мұрасы" сериясы бойынша ұсынылып отырған Ә.Н. Бөкейханның таңдамалы шығармалар жинағына мақалалары мен зерттеулері енгізілді.

 

 

 

 

 

 

 


19

 

Бөкейханов, С. Р.

        Өткен күнде белгі бар / С. Р. Бөкейханов. - Алматы : Wink, 2004. - 184б.: сурет, 24б. жапсырма. о бастан белгілі ғой, уақытты біз таңдамаймыз, уакыт бізді тандайтыны.

Сондықтан да болар, кезінде Сырым Бөкейханов өзінің досы Мұрат Әуэзовке айтыпты: «Менің айтарым да, жазарым да бар, корытып айтқанда кітап жазудың уақыт келген сиякты, калай бастауын білмей жүрмін».

Сонда Мұрат Әуезов былай депті: «Таза қағаз ал содан кейін өмір туралы кітабынды жаз...» Мұраттың олай айту себебі, ол Срымның туыстарын жақсы білетің. Сондықтан да болар Сырымның бірінші кітабы 21 ғасырдың басында «Өткенді үмытуға болмайды» деген атпен дүниеге келді. Мүмкін, бұнын да бір ғанібеті болар. Себебі, жаңа ғасырда өмір сүріп, кезінде өмірден откен ата-бабамыздын жақсы істерін, идеалдарын өзімізге үлгі тұтып, соларды өміріміздің алдында ұстауымыз керек. Әлихан Бөкейханов, Смағул Садуақасов, Шәкәрім Қүдайбердиев, Елизавета Олиханқызы Бөкейханова-Садуақасова-осындай ұлы тұлғалардын аттарын атап кітап шығару - ол Сырымның осы ұлы тулғалардың алдындағы үлкен борышын орындағаны деп білу деген сөз. Яғни айтқанда, қазақ халқының батасына сүйенсе «Аруақ қолдасын!».

Біз ата-бабамыздың аруақтарына әр уақытта басмымызды иеміз. Олар өз кезін- дегі жақсы да, қиын да уақытқа сай интеллигент болып өмір сүріп, ұрпақтарына жақсы тәрбие бере білді.

Сырым осыларды іштей сезе келіп, өзінің әкесі Райымжан Әзихан ұлы Бөкейха- новпен әр уакытта екеуара сұхбаттасады.

Райымжан өмір бойы халық ағарту саласында жұмыс істеп, бала тәрбиеліу жағына өте көп көңіл бөлген тұлға. Сырым әр уақытта әкесінің аруағына сиына келіп: «Сіз бізді кітапты сүюге тәрбиеледіңіз, туыс, жолдастардың арасындағы қарым- қатынастың таза болуына тәрбиелгдіңіз.

Дүние мен ақша келеді - кетеді, бірақ ата-бабанын аруағы, олардың шындыққа, тазалыққа және адамдарға сүйіспшіпілігі, осылардың барлығы барынша біздің бой ымызға сіңді, ендігі міндет-мүмкіншілігімізше сіздерге ұқсау және соларды балаларымызға беру», -деген ойды өрбітеді.

Осы кітап арқылы, ата-бабаның алдындағы перзенттік борышын өтеу міндетік- өзделген. Біздің ұрпақтың борышы - біздін өткен емір тарихымыздың алдағы өмір үшін арнау болмақ.

 


20

Бақытжан Қанапьянов

        Жүз тұңғыш: 2-кiтап / Құраст.: Б.Нұржекеұлы. - Алматы: Жалын, 2005. – 352 б.

Бұл жинақ - қазақ халқының өміріне, тарихы мен мәдениетіне, ғылымы мен экономикасына қатысты әр саланы игеруге, ашуға, дамытуға тұңғыш із салған қазақ ұл-қыздары туралы  жинақ.

 

 

 

 

 

 

 

 


21

 

Забих, Шолпан Арапбайкызы

       Публицистика Алихана Букейханова: Учеб.пособие/ Забих, Шолпан Арапбайкызы; КазНУ им.Аль-Фараби. - Алматы: Қазақ ун-ті, 2007. - 142с.

В учебном пособии на основе богатейших и ценных материалов, собранных в результате многолетних поисков в архивах городов России и Казахстана, раскрывается жизнь и деятельность выдающегося политика, ученого, блестящего публициста, основоположника национальной демократической прессы в Казахстане в начале XX века Алихана Букейханова, который был репрессирован в 1937 году.

Основные идеи и взгляды публициста Алихана Букейханова нашли отражение в программных документах «Алаш-Орды, председателем которого он являлся.

Пособие адресовано преподавателям, студентам и всем тем, кого интересует творчество Алихана Букейханова.

 

 

 

  


22

 

Казаки: Антропологические очерки / С.Ф. Баронов, А.Н. Букейхан, С.И.Руденко; АН СССР. Материалы Особого Комитета по исследованию союзных и автономных республик. - Л., 1927.

Антропологический Отряд Казакстанской Экспедиции Академии Наук, начавший свою исследовательскую работу летом 1926 года, имел целью рекогносцировочные обследования казаков Актюбинского и Адаевского районов. Скромные материальные ресурсы, которыми располагал Отряд, трудность передвижения и рекогносцировочный характер работ, преследовавших главным образом разработку плана всестороннего антропологического изучения Казакстана, не позволили произвести в истекшем году крупных исследований. Период полевой работы немногим превышал один месяц, а вследствие трудности передвижения число полных рабочих дней Отряда было всего двенадцать. Тем не менее Отрядом собран значительный на­учный материал, который частью публикуется в настоящей книжке Материалов Особого Комитета Академии Наук по исследованию Союзных и Автономных Республик, частью же будет опубликован в последующих книжках Материалов.

Задачею работ Антропологического Отряда было - выяснение физического типа и расовой конституции казаков обследуемого района, рекогносцировочные медико-санитарные исследования для выяснения заболеваемости и санитарно-гигиенических условий жизни казаков, а также разработка плана дальнейших работ. В области быта Отряд занимался главным образом изучением особенностей родового строя и связи его с хозяйственным бытом, в частности Отрядом изучались: скотоводческое хозяйство, жилищный вопрос, одежда, народная техника и орнаментика. Для выяснения культурного прошлого Казак- стана и антропологического состава древнего его населения Отрядом был открыт и обследован ряд неолитических стоянок с микролитической индустрией и более поздними культурами, а также раскопан ряд могильников бронзовой и железной культур, дающих представление о культуре и физическом типе населения Казакстана былого времени.

В настоящем выпуске публикуются только отчетные статьи общего характера и материалы произведенного антропологического обследования. Обработка антропологических данных далеко не закончена, поэтому сообщаются только некоторые предварительные сведения. В последующих выпусках, из которых второй уже приготовлен к печати, будут опубликованы результаты дальнейшей обработки антропологических данных, результаты палеоантропологических наблюдений и изучения быта обследованных казаков.


23

 

Қойгелдиев, Мәмбет

        Алаш қозғалысы: 2 томдық монография. Т.1 / Қойгелдиев, Мәмбет. - өңд., толық. 2-ші басылымы. - Алматы: Мектеп, 2008. – 480 б.: сур.

Кітапта XX ғасырдың бас кезіндегі қазақ зиялыларының отарлық езгі мен ортағасырлық мешеулікке қарсы күресі, Ө. Бөкейханов пен А.Байтұрсынұлы бастаған саяси қайраткерлердің төуелсіз мемлекет — Алаш автономиясын кұру жолындағы жанкешті еңбегі тың деректер негізінде баяндалады.

Кітап студент жастарға, тарихшы мамандарға, сондай-ақ қалың оқырманға арналған. Монографияның бірінші кітабы жаңа факті және тұжырымдармен толықтырылып қайта басылып отыр.

 

 

 

 

 


30
 
Қойшыбаев, Бейбiт

Әлихан Бөкейханов / Қойшыбаев, Бейбiт. - Алматы: Жетi Жарғы, 2001. – 160 б.

Белгілі жазушы-публицист Бейбіт Орынбекұлы Қойшы- баев отанымыздың тарихындағы "ақтандактарды" алғашқылар- дың бірі боп зерттеп, XX ғасырдың алғашқы жартысындаға сая- си репрессиялар салдарынан ұмыттырылған халқымыздың адал ұлдарының есімдерін рухани ортамызға қайтаруда елеулі жұмыстар жасап келеді. Оның назарларыңызға ұсынылып отырған бұл еңбегі атақты Алаш көсемі Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейханның өмірі мен қызметін көрсетуге арналған. Мұнда ұлы қайраткер бастан кешкен күрделі кезендерден, еліміздің даму жолымен байланыстырыла отырып, танымды сыр шертіледі.

Кітап арнайы тапсырыс бойынша, мектептердегі Қазақстан тарихы пәніне — қосымша көмекші құрал ретінде жазылды. Жасөспірімдерге арналған осынау көпшілік басылым мектеп оқушыларына, арнаулы және жоғары оқу орындары студенттеріне, сонымен бірге отандық тарихпен әуестенетін барша азаматқа арналады.

 

  


 24

Құл-Мұхаммед, Мұхтар

      Алаш қайраткерлерi саяси-құқықтық көзқарастарының эволюциясы / Құл-Мұхаммед, Мұхтар. - Алматы: Атамұра, 1998. – 360 б.

Монографияда Қазақстанның Ресейге бодан болғаннан кейінгі кезендегі қазақ өлкесінде отаршыл - кұкықтық жүйенің орнығуы және оған қарсы Алаш кайраткерлерінің саяси күресі олардың қазақ елінің мемлекеттік кұры лысы жөніндегі саяси-кұкықтық көзқарастарының эволюциясы негізінде зерделенген. Кітапта Алашорда үкіметінің мүшесі, қазактың аса көрнекті заңгер - ғалымы Ж. Ақбаевтың өмірі мен саяси күресі арқылы оның серіктері болған Алаш жетекшілері Ә. Бөкейханов, А. Байтұрсынов, Ә. Ермеков, X. Досмұхамедов т. б. қазақтың азаттық жолындағы арыстарының коғамдықсаяси кызметі сараланып, Алаш бағдарламасының кұкықтық негізі талданады.

Кітап Қазақстандағы мемлекет және кұкық негіздері тарихын, саяси-құқыктық ілімдер тарихын зерттеуші ғалымдар, окытушылар, аспиранттар мен студенттер, қазақ мемлекеттілігі тарихына зер салушы заңгерлер мен барша оқырман қауымға арналған.

 

 

 


 25

Мың бір мақал. Жиырма үш жоқтау/ Құраст.: А. Баржақсы баласы, А. Байтұрсынұлы, Ә. Бөкейханұлы. - Алматы: Қазақстан, 1993. – 96 б.

Бір жинақ болып біріктірілген бұл екі кітап жиырмасыншы жылдары Мәскеуде Шығыс халықтарының кіндік баспасында халқымыздың Ә. Бекейханов, А. Байтурсынов, Л. Баржақсин, Н. Тереғүлов секілді  аяулы азаматтарының еңбегімен шыққан. «Мың бір мақал» қазақ мақалдарының жинастырылып, тақырып бойынша жүйеленіп, алғаш бастырылуы болса, «23 жоқтаудағы» Каздауысты Қазыбекке, Мамайра, Кенесары мен Наурыз- байға арналған жоктаулар бір-бір поэмаға барабар шығармалар.

Екі кітап та еш түзету, өзгеріс енгізілмей беріліп отыр. Халық мұрасына ден қойған жалпы қауымға арналған.

 

 

 

 

 

 


26

Первые лица государства: политические портреты (с точки зрения истории и современности)/ Е.Абен, Е.Арын, Р.Арын и др.; Қазақстан даму институты. - Алматы: Бiлiк, 1998. – 368 с.: портр.

Неукротимый поток истории устремляется к третьему тысячелетию. Что ждет нас там? Не станем отрицать, однако, тот факт, что чем дальше уходят истоки человечества, тем тусклее становится образ прошлого, В этом смысле, думается, этот скромный опыт создания политических портретов первых лиц казахстанского государства и оценки их деятельности с точки зрения истории и современности будет полезен каждому, кто будет читать и размышлять над перипетиями человеческих судеб и драмой национально истории.

 

 

 

 

 

 


27

 

Сұбханбердинаның Ү. архивiнен: 12 ақпан "Қазақ" газетiнiң 80 жылдығында сөйлеген сөз. Айқап журналы туралы еңбек қалай шықты? Үш алып: Ә. Бөкейханов, А. Байтұрсынов, М. Дулатов. Мерзiмдi баспасөз бен коллективтiк жинақтар қалай шықты. қысқаша тiзбегi / Құраст.: Ү.Сұбханбердина; Қабылдап алған Р. Б. Садықова. - Алматы, ж.б. – 110 б.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 28

Толстой, Л. Н. - № 9374

      Кавказ тұтқыны, Жұмыртқадай бидай, Жеті қарақшы / Л. Н. Толстой, Аударған: Ә. Бөкейханов (Қыр баласы). - Мәскеу: Кеңес одағындағы халықтардың кіндік баспасы, 1925. - 56 б. - Араб әрпінде жазылған.

Жилин деген төре салдат бастығы болып, кавказ да қызмет қылды. Бір күні үйінен хат алды. Мен қартайдым, өлерімде шырағымды бір көріп өлсем дедім. Үйге қайт, мені өз қолыңнан көм, құдай жолыңнан жарылқасын, сонан соң қызметіңе қайт. Мен мұнда саған бір қалыңдық таптым, өзі есті, өзі жақсы, өзінің жері бар, бай. Кім біледі, «сүйсең аларсың, қатын алсаң, үйде мүлде қаларсың» деп кемпір шешесі Жилинге жазды.

Жилин ойға қалды. Шынымен шешем қартайды, кім біледі көрмеспін де. Үйге барайын қалыңдық жақсы болса алмайтын несі бар деп жилин ойлады.

Кеңсеге барып, үйге қайтуға қағаз алып, жолдастарымен амандасып, солдаттарына төрт шелек арақ сыйлап, жолға даярланды.

Nazarbaev 2017

ПЕРВЫЙ ПРЕЗИДЕНТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

ПОСЛАНИЕ


ПРЕЗИДЕНТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

Послание Главы государства Касым-Жомарта Токаева народу Казахстана


 

Генеральный директор РГП на ПХВ "Ғылым ордасы" КН МОН РК

Абубакирова Лейла Пернебаевна


gylymorda embl

 


Музей литературы и искусства имени Бухар жырау


logo

logo

Антиплагиатная система Strikeplagiarism.com

 

 

Полнотекстовые электронные ресурсы Центральной научной библиотеки

меню